آموزش عکاسی لانگ اکسپوژر یا نوردهی طولانی با دوربین حرفه‌ای و گوشی موبایل

عکاسی لانگ اکسپوژر – Long Exposure تکنیک بسیار جذابی است. در ادامه بررسی آن به آموزش عکاسی نوردهی طولانی در دوربین یا گوشی آیفون و اندروید می‌پردازیم.

آیا تاکنون تصاویری از طبیعت، که در آن‌ها آب خیلی نرم، بافت‌مانند و روان به نظر می‌رسد را دیده‌اید؟ نمونه‌ای دیگر عکس‌های درون شهری که نور از گوشه‌ای از فریم تا گوشه‌ای دیگر به شکل خطی کشیده ترسیم شده است، محسوب می‌شود. این تصاویر به همراه سایر عکس‌های این مطلب با استفاده از تکنیک عکاسی لانگ اکسپوژر به ثبت رسیده‌اند.

منظور از عکاسی لانگ اکسپوژر چیست؟

به منظور نمایش تاری حرکت، نوردهی طولانی تکنیک فوق‌العاده‌ای است. تاری حرکت اصطلاحی است که پیشتر در مطلب بررسی اهمیت سرعت شاتر در عکاسی و چگونگی تنظیم آن، زیاد استفاده کردیم. اشیای در حال حرکت به وسیله نوردهی طولانی‌تر و کاهش شاتر اسپید، محو و تار به نظر خواهند رسید. یک فایل تصویری، نشان‌دهنده حالتی ایستا از یک صحنه است، اما لانگ اکسپوژر کمک می‌کند داخل یک تصویر، حرکت را نمایش داد.

البته به روش‌هایی مختلف، برای دستیابی به اهداف و افکت‌های گوناگون، می‌توان از تکنیک نام برده استفاده کرد. از طریق آن نه تنها آب جاری را مسطح به تصویر خواهیم کشید، بلکه می‌توانیم افراد را نیز از یک فریم حذف کنیم؛ در صورت یادگیری درست لانگ اکسپوژر در عکس جادو خواهید کرد!

برای بهره بردن از آن هیچ محدودیتی وجود نداشته و در انواع و اقسام دسته‌بندی‌های عکاسی کاربرد دارد. حتی در قسمت‌هایی از پروژه‌های ساخت تیزر تبلیغاتی نیز به نوعی از آن استفاده می‌کنیم. به عنوان نمونه می‌توان به تصویربرداری از نور سیم ظرف‌شویی آتشین، پیاده‌سازی تکنیک نقاشی نور و ایجاد افکت‌های نورانی زیبا در محیط‌های شهری یا زمین‌های ورزشی اشاره کرد. عکاسان علاقه زیادی به بهره بردن از آن در عکاسی از محیط‌های شهری دارند. با عکاسی نوردهی طولانی بدون محو کردن محیط، شلوغی آن را به تصویر خواهید کشید.

ارتباط سرعت شاتر با عکاسی نوردهی طولانی

یکی از فاکتورهای بسیار مهم در عکاسی شاتر اسپید محسوب می‌شود. به منظور ثبت یک عکس، دوربین ما به سه چیز مهم یعنی ISO، گشودگی دریچه دیافراگم و سرعت شاتر تکیه می‌کند. ISO با کیفیت عکس، گشودگی دریچه دیافراگم با عمق میدان و سرعت شاتر با افکت‌های حرکتی ارتباط پیدا می‌کند. این سه در کنار یکدیگر مثلث نوردهی را ترسیم می‌کنند. زمان نوردهی بیشتر و بیشتر باز ماندن شاتر سبب از بین رفتن نیاز به تمرکز زیاد روی منبع نور می‌شود. زمان زیادتر مساوی دریافت نور بیشتر توسط دوربین است. این موضوع اغلب در زمان عکاسی لانگ اکسپوژر در تاریکی شب اهمیت پیدا می‌کند.

شاتر اسپید بر اساس ثانیه بیان می‌شود. به طور عادی و برای تصویربرداری روزمره با رقمی بین ۱/۱۲۵ تا ۱/۵۰۰ سر و کار خواهید داشت. منظور از ۱۲۵ این است که شاتر ۱۲۵ام یک ثانیه باز می‌ماند. طولانی‌ترین و کوتاه‌ترین سرعت شاتر را باید بین ۳۰ ثانیه و ۱/۸۰۰۰ بیان کرد.

اما حین عکاسی نوردهی طولانی زمان باز ماندن شاتر چقدر است؟ برای عکاسی لانگ اکسپوژر زمان معمولا طولانی‌تر از یک ثانیه خواهد بود. نمی‌توان عدد مشخصی بیان کرد و بسته به شرایط و مخصوصا اهداف عکاسی، وضعیت متفاوت است. نکته اینجاست که با کاهش سرعت، شرایط پیچیده‌تر خواهد شد.

لوازم مورد نیاز برای عکاسی لانگ اکسپوژر

به منظور عکاسی نوردهی طولانی به یک سری ابزار نیاز دارید. با استفاده از هر نوع دوربین، حتی با گوشی‌های موبایل نیز می‌توان این تکنیک را پیاده کرد و محدودیتی از نظر سطح و نوع دوربین نظیر دوربین بدون آینه یا دی اس ال آر وجود ندارد.

سه پایه (تری‌پاد)

برای عکاسی Long Exposure استفاده از سه پایه کاملا ضروری است. همانطور که در مطلب بررسی سرعت شاتر نیز بیان کردیم، در صورت افزایش مدت زمان دریافت نور از محیط، کوچکترین لرزش دست تاثیر بسیار منفی روی نتیجه خواهد داشت، به همین دلیل باید از ثابت ماندن دوربین در طول فرآیند اطمینان پیدا کرد. هر چیزی پایین‌تر از ۱/۶۰ ثانیه سبب بروز محوشدگی در تصویر خواهد شد. اگرچه سقف لانگ اکسپوژر را ۳۰ ثانیه اعلام کردیم، اما ممکن است این کار ساعت‌ها زمان ببرد!

بعید است بتوانید برای حتی چند ثانیه دوربین را کاملا بدون حرکت نگه دارید. اگر عکاسی نوردهی طولانی به بیشتر از ۱۰ ثانیه برسد، تکان خوردن دست به حدی که تاثیر منفی روی عکس داشته باشد تقریبا حتمی است. برای جلوگیری از بروز تاری در قسمت‌هایی ناخواسته از عکس حتما وسیله را روی تری‌پاد قرار بدهید.

رها‌کننده شاتر (Shutter Release)

شاتر ریلیس وسیله‌ای کاربردی است. حتی تکان خوردن جزئی دوربین در زمان فشردن دکمه‌ای روی آن سبب محوشدن قسمتی ناخواسته و خراب شدن عکس خواهد شد، به همین دلیل باید دوربین را بعد از قرار دادن روی سه پایه، از راه دور کنترل کرد. رهاکننده شاتر در سه مدل عرضه می‌شود. یک مدل کابلی بوده و دیگری از طریق اینفرارد با گجت ارتباط برقرار می‌کند. نسخه وایرلس در مقایسه با آن‌ها گرانتر است، اما در عوض، نیاز به ایستادن درست کنار دوربین را از بین خواهد برد.

اگر با هدف گرفتن تایم لپس، پیشتر فاصله‌سنج تهیه کرده‌اید، می‌توانید حین عکاسی لانگ اکسپوژر از آن به عنوان یک ریموت ساده استفاده کنید. اگر هیچ کدام در دسترس نیست، از تنظیمات دوربین بهره ببرید. بهتر است تایمر دوربین را فعال کنید تا چند ثانیه بعد از فشردن دکمه، عکاسی نوردهی طولانی را شروع کند. به این ترتیب از تکان خوردن دوربین حتی صدم ثانیه‌ای بعد از فشردن کلید، جلوگیری خواهد شد.

فیلتر ND

در طول روز، با توجه به وجود نور طبیعی زیاد در محیط، مشخص کردن میزان درست نوردهی حین عکاسی لانگ اکسپوژر کار دشواری است. برای خنثی کردن مشکل ناشی از آن، از فیلترهای ND روی لنز استفاده می‌کنیم. یک فیلتر چگالی خنثی (Neutral Density) ابزار بسیار گرانبها و کاربردی است که اجازه می‌دهد در مقایسه با حالت عادی، برای زمان بیشتری سنسور دوربین را در معرض نور قرار بدهید. می‌توان آن‌ را به عینک دودی برای چشم انسان تشبیه کرد که ورود نور به حسگر را محدود می‌کند.

فیلترهای ND از نظر قدرت فیلتر به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. قدرت آن‌ها شبیه به گشودگی دریچه دیافراگم و سرعت شاتر بر اساس یک سری استوپ مشخص می‌شود. تعداد استوپ‌ها تعیین خواهد کرد فیلتر چقدر منظره را تاریک کرده و چقدر قادر به افزایش سرعت شاتر خواهید بود. یک فیلتر ۶ استوپ قوی‌تر از فیلتری با ۲ استوپ است. هر استوپ میزان نور وارد شده به سنسور را با ضریب دو کاهش خواهد داد.

• ۱ stop: ND2
• ۲ stops: ND4
• ۳ stops: ND8
• ۴ stops: ND16
• ۵ stops: ND32
• ۸ stops: ND256
• ۱۰ stops: ND1024

نوع دیگر نشانه‌ نسبت نوری است که از آن عبور می‌کند. به عنوان نمونه یک فیلتر با استوپ ۳ تنها ۱/۸ ثانیه نور دریافت خواهد کرد. یک فیلتر با استوپ ۱۰ به اندازه‌ای قوی است که به کمتر از ۱/۱۰۰۰ نور اجازه عبور می‌دهد. باید شاتر را برای ۱۰۰۰x یا بیشتر باز نگه دارید. چنین فیلتر قوی اجازه می‌‌دهد یک نوردهی ۱/۱۰۰۰ را به ۱ ثانیه کاهش بدهید!

نکاتی درباره لوازم ضروری عکاسی لانگ اکسپوژر

• استفاده از تری‌پاد کاملا ضروری است.
• برای جلوگیری از نشت نور و اطمینان از اندازه‌گیری صحیح نور، منظره‌یاب دوربین را بپوشانید، در غیر این صورت حین عکاسی نوردهی طولانی، علاوه بر لنز، از طریق منظره‌یاب نیز نور وارد دوربین شده و عکس را خراب می‌کند. البته این مشکل فقط برای دوربین‌های دی اس ال آر بروز می‌کند، چرا که دوربین‌های میرورلس فاقد منظره‌یاب اپتیکال هستند.
• داخل دوربین از حالت Bulb استفاده کنید. این حالت اجازه می‌دهد صحنه را برای مدت زمان دلخواه ثبت کنید. اگر تعیین سرعت شاتر را دستی کنید، قادر به افزایش آن تا حداکثر ۳۰ ثانیه خواهید بود. استفاده از یک شاتر ریلیس یا تعیین تایمر برای شروع رکورد ضروری است.
• از انتخاب صحیح وضعیت نور اطمینان پیدا کنید. اگر در صحنه هیچ شی در حال حرکتی وجود ندارد، نیازی به عکاسی لانگ اکسپوژر نیست. فراموش نکنید هدف از این کار، نمایش افکتی خاص از اشیای در حال حرکت داخل تصویر (ثابت) است.
• اگر زمان نوردهی به میزان قابل توجهی زیاد باشد، حتی با تعیین ISO پایین، نویز خواهید داشت. برای از بین بردن آن، بدون تغییر دادن تنظیمات، یک مرتبه در حالت قرار دادن درپوش لنز تصویری ثبت کنید. در ادامه یک تصویر سیاه ثبت می‌شود، اما در عوض پیکسل‌های داغ مشخص خواهند شد. به این ترتیب می‌توانید در پس پردازش نویزها را از بین ببرید. برخی دوربین‌ها، در صورت فعال‌سازی کاهش نویز در عکاسی لانگ اکسپوژر رویه مشابهی را به طور خودکار دنبال می‌کنند.
• برخی فیلترهای ND سایه‌ای رنگی بر جای می‌گذارند. در صورت استفاده از عینک جوشکاری یا استک کردن فیلترها به عنوان راهکاری ارزان‌تر، احتمال بروز این مشکل افزایش پیدا خواهد کرد. در بیشتر مواقع می‌توانید حین پس پردازش بیشتر رنگ اضافی را تصحیح کنید، اما برخی زمان‌ها تبدیل سیاه و سفید تنها راهکار پیش رویتان خواهد بود.
• از عکاسی نوردهی طولانی برای جبران مشکل ترکیب‌بندی بد استفاده نکنید. این کار تنها سبب بدتر شدن مشکلات شده و زمان مورد نیاز برای تصحیح عکس را بیشتر می‌کند.

شروع عکاسی لانگ اکسپوژر

برای سناریوهای مختلفی می‌توان از تکنیک عکاسی نوردهی طولانی بهره برد. به عبارتی این تکنیک در انواع مختلف عکاسی کاربرد داشته و نمی‌توان محدودیتی برایش در نظر گرفت؛ همه چیز به خلاقیت عکاس بستگی دارد.

تنظیم شات و فوکوس

به عنوان یک عکاس احتمالا از اهمیت ترکیب‌بندی (Composition)، قاب‌بندی (Framing) و چشم‌انداز (Perspective) مطلع هستید. حین لانگ اکسپوژر نیز باید به این نکات دقت کرده و به درستی آن‌ها را رعایت کنید. اگر به دنبال ثبت تصویر از دریا و آسمان هستید، فریم را ۵۰-۵۰ بین آن‌ها تقسیم نکنید. ابتدا به سوال «در حال عکاسی از چه چیزی هستم؟» پاسخ بدهید، چرا که نوردهی طولانی مشکل ترکیب‌بندی بد را جبران نخواهد کرد.

دوربین را ابتدا روی یک سه پایه قرار داده و فوکوس را برای اطمینان از شارپ ماندن صحنه دستی کنید. از صحیح بودن تنظیمات دوربین مطمئن شوید. ISO را روی ۱۰۰ قرار داده و گشودگی دریچه دیافراگم را متوسط انتخاب کنید. سرعت شاتر باید طبق آن‌ها انتخاب شود. در صورت تمایل به لانگ اکسپوژر طولانی‌تر از ۳۰ ثانیه از حالت Bulb استفاده کنید.

یکی از نکات بسیار مهم حین بهره بردن از این تکنیک، عکاسی در فرمت RAW است. به این ترتیب دستتان برای بازی با عکس بعد از ثبت آن، به منظور دستیابی به نتیجه دلخواه، باز خواهد بود.

به وسیله فیلتر ND از دریافت نور اضافی جلوگیری خواهید کرد، اما این موضوع به فوکوس مناسب در صحنه کمک نمی‌کند. در این حالت آن چه از طریق منظره‌یاب مشاهده می‌کنید بیش از اندازه تاریک خواهد بود. قبل از قرار دادن فیلتر، فوکوس را تنظیم کنید. از آن جایی که فوکوس را روی حالت دستی قرار داده‌اید، بعد از تعیین آن دیگر تغییر نخواهد کرد.

یک عکس تستی گرفته و بعد از ثبت، با زوم داخل فریم قسمت‌های مختلفش را بررسی کنید. این عکس آزمایشی اجازه می‌دهد قبل از شروع عکاسی لانگ اکسپوژر که ممکن است تا ۳۰ ثانیه زمان ببرد، به ایرادها پی برده و آن‌ها را برطرف کنید.

گرفتن عکس

اکنون همه چیز آماده است. در قدم آخر نوبت به مهمترین بخش یعنی مشخص کردن میزان دریافت نور می‌رسد. برای تعیین کردن زمان دو روش وجود دارد. برای گوشی‌های هوشمند اندرویدی اپلیکیشنی با نام NDCalc به این منظور توسعه یافته است. این برنامه بهترین سرعت شاتر را بدون نیاز به فیلتر مشخص کرده و عددی ارائه می‌کند. از این عدد استفاده کنید.

روش دشوارتری نیز وجود دارد. اگر از یک فیلتر ND با ۱۰ استوپ استفاده می‌کنید، نزدیک به هزار برابر نور کمتری به حسگر دوربینتان خواهد رسید. در نتیجه باید سرعت شاتر را تا هزار برابر افزایش بدهید. پس اگر شاتر اسپید را روی ۱/۳۰ قرار دادید، به ۳۲ ثانیه بسط پیدا خواهد کرد. برای ۱/۱۲۵ این ۸ ثانیه است. با گذر زمان و گرفتن عکس‌های متعدد، به تسلط بیشتری در تعیین مدت دریافت نور بسته به شرایط محیط دست پیدا خواهید کرد.

منبع: expertphotography