سرعت شاتر دوربین دیجیتال یا گوشی موبایل چه تاثیری در عکاسی و فیلم برداری دارد؟

کم یا زیاد کردن سرعت شاتر در کیفیت عکاسی و فیلم برداری موثر است.اکنون چگونگی تنظیم صحیح شاتر اسپید – Shutter Speed دوربین دیجیتال و گوشی موبایل را می‌آموزیم.

سرعت شاتر واضح‌ترین عامل موثر در مواجهه با نور است. این معیار تاثیر مستقیمی روی کیفیت عکس داشته و باید آن را مد نظر قرار داد. اگر درباره شاتر اسپید اطلاعات کافی نداشته باشید، تصاویر نهایی‌تان دارای محوشدگی بوده یا تیره به نظر خواهند رسید. به وسیله یادگیری چگونگی تنظیم این قسمت از دوربین عکاسی دیجیتال یا حتی دوربین گوشی موبایل خود عکس‌هایی باکیفیت و مخصوصا خلاقانه به ثبت می‌رسانید. توجه به این فاکتور در ساخت تیزر تبلیغاتی نیز حائز اهمیت است.

سرعت شاتر زمان دقیق قرار گرفتن در معرض نور محسوب می‌شود. به عبارتی این زمانی است که دوربین به منظور ثبت یک عکس، از محیط نور دریافت می‌کند. در همه دوربین‌ها، یک مکانیزم کرکره‌ای یا همان شاتری وجود داشته و زمان برخورد نور به سنسور را تعیین می‌کند.

وقتی یک عکس ثبت می‌کنیم، مکانیزم کرکره‌ای یاد شده برای مدت زمانی مشخص باز می‌ماند. این همان شاتر اسپید محسوب می‌شود. هر چه کرکره بیشتر باز بماند، نور بیشتری وارد خواهد شد. نتیجه، گرفته شدن عکسی روشن‌تر است. بسته به سرعت شاتر، اشیای در حال حرکت را فریز کرده یا حرکت آن‌ها را کمی محو شده و تار به ثبت خواهید رساند. در صورت بی‌توجهی به Shutter Speed عکس آن طور که تمایل دارید نخواهد شد.

سرعت شاتر به زبان ساده

شاتر اسپید یا زمان نوردهی، بازه‌ای است که شاتر دوربین باز مانده و نور روی فیلم عکاسی (در دوربین‌های غیر دیجیتالی) یا سنسورهای الکترونیکی (در دوربین‌های دیجیتالی) اثر می‌کند. سرعت شاتر را باید عامل کنترل‌کننده زمان ورود نور به دوربین به منظور گرفتن یک عکس خطاب کرد. اگر در محیط نور کافی وجود ندارد، به زمان نوردهی بیشتری نیاز دارید، در نتیجه سرعت شاتر باید کاهش پیدا کند.

درک لرزش دوربین و تاری حرکت

یکی از نکات بسیار مهم که به شاتر اسپید ارتباط می‌دهیم، لرزش دوربین است. هر چه شاتر برای زمان بیشتری باز بماند، احتمال اعمال شدن تاثیر منفی ناشی از لرزش گجت بالاتر خواهد رفت. بر اساس یک قانون نانوشته، مقدار سرعت شاتر با فاصله کانونی لنز مورد استفاده رابطه‌ای مشخص دارد. برای مثال، یک لنز ۳۰۰ میلی‌متری فاقد تثبیت‌کنندگی به حداقل زمان ۱/۳۲۰ نیاز دارد. به شکلی مشابه، این زمان برای لنزی ۵۰ میلی‌متری حداقل ۱/۵۰ است. اگر از دوربینی فاقد سنسور فول فریم استفاده می‌کنید (بزرگتر یا کوچکتر)، باید میزان کراپ شدن را نیز در محاسبه حداقل زمان برای سرعت شاتر لحاظ کنید. منظور از ۳۲۰ یا ۵۰ در اینجا، ۳۲۰ام یا ۵۰ام یک ثانیه است (۱ تقسیم بر این اعداد).

به عنوان نمونه اگر از یک لنز ۵۰ میلی‌متری روی وسیله‌ای با سنسور ۱.۵x کراپ بهره برده‌اید (مثل Canon 80D)، میدان دیدی شبیه به یک لنز ۷۵ میلی‌متری برایتان فراهم خواهد شد. به همین دلیل بهتر است حداقل زمان را ۱/۸۰ در نظر بگیرید. اگر سرعت شاتر کمی از کف تعیین شده تجاوز کند، احتمال بروز محوشدگی در تصویر افزایش پیدا می‌کند. از طرفی ممکن است میزان لرزش دست شما حین در دست گرفتن دوربین، در مقایسه با سایر تصویربرداران، بیشتر باشد.

اما اگر بخواهید سرعت شاتر را پایین‌تر از مقدار حداقل قرار بدهید، به تری‌پاد یا استفاده از لنزی مجهز به تثبیت‌کنندگی نیاز پیدا خواهید کرد. گفتنی است بیشتر لنزهای تله فوتو، مخصوص زوم، به صورت پیش‌فرض به سیستم تثبیت‌کنندگی مجهز هستند. پیاده‌سازی این سیستم در لنزها با میدان دید بالا و حتی استاندارد نیز در حال گسترش است. اگر زیاد سرعت شاتر را حین عکاسی دست‌کاری می‌کنید، بهتر است از لنزی دارای قابلیت یاد شده بهره ببرید. اهمیت وجود آن برای گرفتن عکس از فواصل دور (زوم زیاد) بیشتر می‌شود.

بیشتر اوقات مایل به گرفتن عکس با سرعتی پایین‌تر مثلا ۱/۵۰۰ هستید (حین استفاده از لنزهای استاندارد). در صورت تعیین چنین رقمی برای سرعت شاتر، بهتر قادر به فریز کردن حرکت اشیا خواهید بود. البته دو فاکتور بسیار مهم در این زمان، سرعت حرکت شی مورد نظر و همچنین فاصله تا آن محسوب می‌شود.

اغلب مواقع، سرعت پایین شاتر به گرفته شدن تصاویری محوشده و تار منجر خواهد شد. این موضوع را حتما مد نظر داشته و در زمان تنظیم شاتر اسپید رعایت کنید.

شبیه به ISO و گشودگی دریچه دیافراگم در عکاسی، برای مشخص کردن تغییرات در سرعت شاتر نیز از استوپ‌ها استفاده می‌کنیم. خوشبختانه درک اعداد مربوط به شاتر اسپید در قالب استوپ‌ها، در مقایسه با اعداد مشخص‌کننده گشودگی دریچه دیافراگم راحت‌تر است. اگر استوپ را از ۱/۱۰۰ به ۱/۵۰ تغییر بدهید (به عنوان مثال)، میزان نور دریافت شده دو برابر خواهد شد. در صورت تغییر از ۱/۵۰ به ۱/۱۰۰ نور دریافتی نصف می‌شود.

فریز کردن یک سوژه به وسیله سرعت شاتر بالا

برای فریز کردن و ثابت نشان دادن تحرک یک شی یا مجموعه‌ای از اشیا، به شاتر اسپید بالا نیازمندیم. این اتفاق حین قرار دادن مقدار روی ۱/۵۰۰ یا بالاتر رخ داده و معمولا خبری از هیچ گونه محوشدگی در تصویر نهایی نخواهد بود (مگر لرزش دست مسبب آن شود). برخی عکاس‌ها، به خاطر مسطح به نظر رسیدن نتیجه نهایی در این حالت، استفاده از چنین سرعت شاتر بالایی را دوست ندارند.

هر چه سوژه نسبت به فریم عکس سریع‌تر حرکت کند، به Shutter Speed بالاتری نیاز خواهید داشت. به عنوان نمونه برای گرفتن تصویر از یک جت جنگی در حال پرواز نیازمند قرار دادن عدد روی ۱/۲۰۰۰ یا حتی بالاتر است. به منظور ثبت عکس از یک موتور سیکلت در حال حرکت با سرعت پایین، ۱/۵۰۰ به احتمال زیاد کفایت می‌کند. اگر تصمیم دارید تحرک یک جسم در حال جابه‌جایی را داخل عکس خود فریز کنید، حتما سرعت آن را در تعیین سرعت شاتر دوربین لحاظ کنید.

انتخاب شاتر اسپید مناسب برای شرایط مختلف

در اینجا به استوپ‌های کامل اشاره می‌کنیم، هر چند متوجه خواهید شد بین سرعت‌های یاد شده سه استوپ وجود دارد. بسیاری از اعداد اشاره شده در پایین به میزان فاصله دوربین تا سوژه و همچنین سرعت دقیق حرکت سوژه بستگی دارند. از طرفی میزان نور محیط در نظر گرفته نشده است. به همین دلیل برای مشخص کردن عدد نهایی سرعت شاتر همه نکات را مد نظر قرار بدهید.

• ۱/۴۰۰۰: فریز کردن اشیای با سرعت حرکت بسیار بالا – مثل توپ بیس بال در حال حرکت بلافاصله بعد از ضربه زدن به آن یا لحظه ترکیدن بادکنک
• ۱/۲۰۰۰: فریز کردن پرواز پرنده‌ها – آن‌ها برای پرواز بال‌های خود را با سرعتی بالا به پایین و بالا تکان می‌دهند، پس ثابت کردنشان، بدون محوشدگی، داخل عکس نیازمند سرعت شاتر بالا است.
• ۱/۱۰۰۰: فریز کردن اشیای با سرعت حرکت بالا – مثل اتومبیل‌ یا موتورسیکلت در حال حرکت
• ۱/۵۰۰: فریز کردن انسان‌های با سرعت حرکت بالا مثل دونده‌ها و دوچرخه‌سواران
• ۱/۲۵۰: فریز کردن سوژه بدون نیاز به توجه زیاد به فاصله کانونی و تاثیر آن روی تاری حرکت – برای عکاسی پرتره می‌توان آن را سرعت شاتر مناسبی خطاب کرد.
• ۱/۱۲۵: اگر دوربین را روی دست نگه می‌دارید، به احتمال زیاد به شاتر اسپید پایین‌تر از این فکر نخواهید کرد. در غیر این صورت احتمال تار شدن عکس بالا می‌رود.
• ۱/۶۰: مجددا، این سرعت عالی برای عکاسی در حال حرکت است (وقتی دوربین روی سه پایه قرار نداشته و آن را روی دست نگه داشته‌اید)، مخصوصا اگر نور کمی در محیط وجود دارد.
• ۱/۳۰: اگر دوربین را روی دست نگه داشته‌اید، این تقریبا کمترین مقداری است که می‌توانید برای سرعت شاتر تعیین کنید، در غیر این صورت احتمال تار شدن افزایش پیدا خواهد کرد.
• ۱/۱۵: می‌توانید در این سرعت دوربین را روی سه پایه قرار داده و با افکتی خاص، حرکت افراد یا خودروهای در حال حرکت را ثبت کنید. این مرتبه خبری از فریز شدن نبوده و حرکت به صورت دنباله‌ای پشت سر سوژه به تصویر کشیده خواهد شد.
• ۱/۸: ثبت تاری حرکت در آب
• ۱/۴: تحرک تار و محوشده در یک صحنه – به اندازه‌ای پایین نیست که تصادفی به نظر برسد. از طرفی به اندازه‌ای بالا نیست که تشخیص آن چه در حال رخ دادن است دشوار باشد.
• ۱/۲: تاری حرکت در مقایسه با قبل به اوج خود رسیده است
• ۱ ثانیه: عکاسی (از وضعیت) گرگ و میش – ممکن است خورشید به طور کامل غروب نکرده باشد، اما  همچنان نور به اندازه کافی در محیط وجود ندارد. در این شرایط سرعت شاتر را به شدت کاهش داده و به احتمال زیاد از فلاش ال ای دی و مخصوصا سه پایه استفاده خواهید کرد.
• بیشتر از ۱ ثانیه: از اینجا به بعد وارد فاز عکاسی در تاریکی و زمان نبود کامل نور خورشید می‌شویم. سرعت شاتر ایده‌آل بسته به میزان نور مصنوعی موجود ذر محیط متفاوت خواهد بود.
• حالت لامپ (Bulb Mode): این حالت مخصوص دریافت نور برای زمانی طولانی‌تر از ۳۰ ثانیه است. در اینجا به صورت دستی زمان نوردهی را با رها کردن شاتر کنترل خواهید کرد. عکاسی از ستاره‌ها و دیگر اجرام آسمانی یکی از کاربردهای این حالت محسوب می‌شود.

استفاده‌های خلاقانه برای سرعت ‌های شاتر مختلف

توجه به شاتر اسپید فقط برای تار یا پرنور و کم‌نور شدن تصویر نیست. در صورت تنظیم درست آن، افکت‌های جذابی را به ثبت خواهید رساند. در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

با تاری خلاقانه یک نقطه مورد علاقه ایجاد کنید

برای ایجاد تاری و محوشدگی به شکلی خلاقانه، به چند آیتم نیاز دارید. برای این کار تری‌پاد و کنترلر از راه دور ضروری است. در ادامه می‌توانید با سرعت شاتر برای رسیدن به افکت دلخواه بازی کنید. با این کار، تصاویری جذاب که در آن‌ها محوشدگی اصلی‌ترین نقطه جلب‌کننده توجه محسوب می‌شود، به ثبت خواهید رساند. برای الهام‌گیری، نگاهی به تصویر زیر بیندازید.

جابه‌جایی را برای تاکید روی حرکت سوژه امتحان کنید

منظور از جابه‌جایی، حرکت دادن دوربین به عنوان مکمل سوژه در حال تحرک است. نتیجه، تصویری با پس‌زمینه محو اما سوژه شارپ خواهد بود. برای درک بهتر به عکس زیر توجه کنید. در اینجا سرعت شاتر پایین بود و عکاس، دوربین به دست، حرکت می‌کرد. به لطف استفاده از این تکنیک حس تحرک سوژه اصلی به خوبی به بیننده منتقل می‌شود.

کنترل سرعت شاتر روشی عالی برای به تصویر کشیدن حرکت در یک عکس (بدون تحرک و ثابت) است. یکی از تکنیک‌ها برای رسیدن به این افکت، پایین آوردن شاتر اسپید و از طرفی حرکت آهسته همراه با سوژه (در حال جابه‌جایی) است. البته اگر به دنبال افزودن تاری و محوشدگی به عکس خود هستید، روش‌های متعددی پیش رویتان قرار دارد.

لنزهای تله فوتو برای ثبت عکس بدون محوشدگی، به سرعت شاتر بالا نیازمندند، چرا که کوچکترین تکان دوربین را در تصویر نهایی، با شدتی بالاتر حد تصور، اعمال خواهند کرد. از طرفی شاتر اسپید حین قرار دادن لنزهای زاویه باز (واید انجل) باید کاهش پیدا کند. دلیل آن، کاهش پیدا کردن میزان جزئیات در عکس‌های با میدان دید بالا محسوب می‌شود. این موضوع نشان می‌دهد با فاصله کانونی لنز می‌توانید به افکت‌ تاری و محوشدگی دلخواه داخل تصاویر دست پیدا کنید.

به منظور پیکربندی دوربین برای جابه‌جا شدن، پیشنهاد می‌کنیم در کانن حالت Tv و در سونی و نیکون حالت S را برگزینید. گشودگی دریچه دیافراگم در اینجا اهمیت زیادی ندارد، پس به دوربین اجازه انتخاب آزادانه آن را بدهید.

سرعت شاتر را چند استوپ پایین‌تر از اعداد توصیه شده قرار بدهید. به عنوان نمونه برای یک لنز ۲۰۰ میلی‌متری، چیزی بین ۱/۴۰ تا ۱/۸۰ برای شاتر اسپید مناسب است. سپس حالت را روی عکاسی پیاپی قرار بدهید؛ تنها در صورت ثبت یک فایل تصویری، احتمال دستیابی به عکس دلخواه کاهش پیدا می‌کند،‌ اما به احتمال زیاد از بین چند تصویر، یکی را پسند خواهید کرد. تعدادی از عکس‌های به ثبت رسیده را انتخاب کنید.

از دنبال کردن خط حرکت سوژه مورد نظر حین عکاسی اطمینان پیدا کنید. هدف، ثابت نگه داشتن آن در چارچوب تصویر و اجازه به بقیه اشیا برای تحرک است.

برخی لنزهای تله فوتو به سیستم‌های تثبیت‌کنندگی پیچیده‌ای برای تثبیت یک محوره مجهز هستند. اگر به این حالت تغییر وضعیت بدهید، لنز تنها در جهت عمودی تثبیت‌کنندگی داشته و جابه‌جایی‌ها در محور افقی را جبران نمی‌کند. در این شرایط، عکاسی ضمن حرکت دادن دوربین راحت‌تر و کارآمدتر خواهد شد. اگر عکاسی ورزشی نظیر فوتبال یا موتورسیکلت سواری انجام می‌دهید، از فعال‌سازی این حالت برای لنز خود اطمینان پیدا کنید.

با فلاش از طریق تنظیم سرعت شاتر یک تاری خلاقانه اضافه کنید

افزودن فلاش به یک عکس دارای محوشدگی تحرک را در فریم فریز خواهد کرد. در این شرایط سرعت شاتر بالاتری انتخاب کنید. با ۱/۴۰ شروع کرده و وضعیت را بررسی کنید. فلاش به طور آنی و یک لحظه سوژه را نورانی خواهد کرد، در حالی که شاتر برای مدت زمان بیشتری باز مانده و نور دریافت می‌کند. این موضوع سبب ایجاد افکتی زیبا و خلاقانه خواهد شد.

در باقی زمان دریافت نور (به جز لحظه افکنده شدن نور توسط فلاش)، می‌توانید برای دستیابی به افکت‌های هنری دوربین را به اطراف جابه‌جا کنید. نتیجه، افکتی روح مانند، چیزی شبیه تصویر زیر، می‌شود.

برای (تکنیک) نقاشی نور به سرعت شاتر پایین و دریافت نور زیاد، در کنار یک منبع روشنایی، نیاز دارید. به عنوان نمونه برای ثبت تصویر زیر، کرکره شاتر برای ۳۰ ثانیه باز ماند و نور دریافت کرد. ۳۰ ثانیه را باید سرعت شاتر بسیار کند و آهسته‌ای خطاب کرد.

گرافیتی‌های نورانی جذاب ایجاد کنید

سرعت شاتر پایین همراه یک منبع نور ثابت و در حال حرکت، کمک می‌کند داخل یک عکس گرافیتی ایجاد کنید. با مشاهده تصویر زیر به دید بهتری در این رابطه دست پیدا خواهید کرد.

در محیط‌های تاریک نور بیشتری از محیط دریافت کنید

تاریکی شب و زمان نبود نور طبیعی خورشید، چالشی اساسی برای عکاسی و فیلم برداری محسوب می‌شود. اگر منبع نور مصنوعی نیز تابان و قوی در محیط وجود نداشته باشد، وضعیت بدتر خواهد شد. در چنین شرایطی با هدف باز ماندن طولانی‌تر کرکره و دریافت نور بیشتر، برای جلوگیری از تاریک و ناواضح شدن عکس، سرعت شاتر را کاهش می‌دهیم.

لانگ اکسپوژر یکی از تکنیک‌های معروف در عکاسی بوده و شرط بهره بردن از آن، قرار دادن دوربین روی سه پایه است. در صورت نبود آن حداقل باید گجت را روی سطحی صاف، برای جلوگیری از هر گونه لرزش دست، قرار داد.

در تصویر بعدی، عکاس به دلیلی متفاوت، به سرعت شاتر طولانی نیاز داشت. ثبت‌کننده این عکس مجبور به انتظار برای عبور یک خودرو از داخل فریم بود. به همین دلیل زمان‌بندی از قبل و مشخص کردن عدد شاتر اسپید دشوار می‌شود. به مرور زمان و با کسب تجربه، متوجه خواهید شد برای یک محیط، Shutter Speed را باید روی چه عددی قرار داد.

منبع: expertphotography